Pytania zadawane samemu sobie…

[Szkic na temat powieści „Kamienna ćma” Pawła Matuszka, nominowanej do Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, autorstwa Jurora Adama Mazurkiewicza, który na tę powieść głosował] Kiedy w 2009 roku Jacek Dukaj opublikował Wrońca, komentatorzy jego prozy zwracali uwagę nie tylko na sposób potraktowania epizodu najnowszej historii Polski, jakim był stan wojenny, lecz również na stronę graficzną. Istotnie, w historii rodzimej literatury fantastycznej trudno znaleźć pozycje, które dorównywałyby Wrońcowi rozmachem artystycznej wizji, lecz również […]

Read more

Historia magistra vitae (non) est

[Szkic na temat powieści „Herrenvolk” Sebastiana Uznańskiego, nominowanej do Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, autorstwa Jurora Adama Mazurkiewicza, który na tę powieść głosował] Sebastian Uznański pisze niewiele i wyraźnie woli krótszą formę od rozbudowywania powieściowych światów. Niemniej zdążył już przyzwyczaić swych czytelników do rozmachu artystycznej wizji, jaką cechują się zarówno jego powieści, jak i krótsze formy narracyjne. Łącząc różne konwencje fantastyczne i wzorce gatunkowe, podporządkowywał je fantasmagorycznym obrazom inności, zadając […]

Read more

Pochwała czytania

[Szkic na temat powieści „Science fiction” Jacka Dukaja, uhonorowanej Główną Nagrodą Literacką im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, autorstwa Jurora Adama Mazurkiewicza, który na tę powieść głosował]  Jacek Dukaj to od wielu już lat „etatowy” zdobywca najważniejszych literackich nagród przyznawanych przez miłośników i znawców literatury fantastycznej. A przy tym twórca jednocześnie odnajdujący się w różnych konwencjach fantastycznych (nieobce są mu horror i fantasy, choć najczęściej uprawia science fiction) i konsekwentnie sięgający po niewielki krąg problemowy, badany przezeń […]

Read more

Tu, teraz i zaraz – „Święto rewolucji” Michała Protasiuka a Nagroda Żuławskiego

[Szkic na temat powieści „Święto rewolucji” Michała Protasiuka, uhonorowanej Srebrnym Wyróżnieniem Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, zaanonsowany wypowiedzią w panelu przez Marcina Zwierzchowskiego dn. 27.11.2012 w Domu Literatury w Warszawie]   W ostatnich latach coraz mniej powstaje fantastyki bliskiego zasięgu. Naprawdę bliskiego, opisującego tu, teraz i zaraz, za chwilę. Powstaje wiele wizji odległej przyszłości, wiele eksperymentów myślowych, w których autorzy mierzą się z nowymi wszechświatami (vide „Science Fiction” Jacka Dukaja). Mało […]

Read more

Kilka rozgrzebanych, mistrzowsko połączonych pomysłów

[Szkic na temat powieści „Science fiction” Jacka Dukaja, uhonorowanej Główną Nagrodą Literacką im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, zaanonsowany wypowiedzią w panelu przez Krzysztofa Smirnowa dn. 27.11.2012 w Domu Literatury w Warszawie]   Powieść Dukaja moim zdaniem jest sklejką kilku rozgrzebanych pomysłów, które z naturalnym dla siebie mistrzostwem połączył i w ten sposób stworzył nową jakość – nic nowego w świecie sztuki, tak się właśnie kleci dzieła. Zatem nie jest to przytyk, o ile samo spostrzeżenie […]

Read more

Dukaj Roku

[Szkic na temat powieści „Science fiction” Jacka Dukaja, uhonorowanej Główną Nagrodą Literacką im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, zaanonsowany wypowiedzią w panelu przez Michała Kubalskiego dn. 27.11.2012 w Domu Literatury w Warszawie]   Podczas rozmów ze znajomymi fantastami na temat nagrody im. Żuławskiego (czyli potocznie żuławia) zastanawialiśmy się nad szansami tego czy innego utworu literackiego. Właściwie za każdym razem dochodziliśmy do wniosku, że jeśli w danym roku Jacek Dukaj opublikował jakiś tekst, to inni autorzy są praktycznie bez szans – […]

Read more

Pean dla science fiction

[Laudacja powieści „Science fiction” Jacka Dukaja, uhonorowanej Główną Nagrodą Literacką im. Jerzego Żuławskiego w 2012 roku, przedstawiona przez dr. Jerzego Szeję dn. 27.11.2012 w Domu Literatury w Warszawie]   Lektura Science Fiction Jacka Dukaja nie należy do prostych. I to właściwie jedyny zarzut, jaki można tej krótkiej powieści postawić. Ale czy dla literaturoznawcy „trudność” może być zarzutem? Cóż wtedy począć z całą plejadą (astronomiczność tej nazwy zdaje się zupełnie na miejscu) arcydzieł literatury światowej, których zrozumienie – […]

Read more

Nagroda Literacka im. Jerzego Żuławskiego – kilka uwag po edycji ‘2012

U szczytu podium nie było większych niespodzianek – Dukaj po raz kolejny w pięknym stylu zgarnął Główną Nagrodę za powieść „Science fiction”, zdecydowanie dystansując rywali i otrzymując 17 punktów jurorskich. Następny był Szostak z „Dumanowskim” (13 pkt.), a po nim Protasiuk i „Święto rewolucji (10 pkt.). Co ciekawe, Uznański dosłownie deptał mu po piętach, zdobywając za „Herrenvolk” 9 pkt., a „łeb w łeb” dotarł do mety Matuszek z „Kamienną ćmą” (8 pkt.). Prawdę mówiąc, cała piątka powinna czuć […]

Read more

Triumf Krakowa

[Laudacja nagrodzonych dzieł Wita Szostaka, Jacka Dukaja i Marka Huberatha, przedstawiona przez dr. Jerzego Szeję dn. 18.10.2011 w Domu Literatury w Warszawie i dn. 12.11.2011 podczas konwentu „Falkon” w Lublinie]   W 2010 r. wśród nagrodzonych utworów dało się dostrzec nie tak znów częste w fantastyce zainteresowanie przestrzenią miejską. W tym zaś roku konkurs wygrał Wit Szostak powieścią „Chochoły”1, która zajmuje się miastem o wiele szerzej niż laureaci ubiegłoroczni. Pierwszoosobowym narratorem jest utalentowany przewodnik po Krakowie, przedstawiciel […]

Read more

O laureatach Nagrody Żuławskiego ‘2010 słów kilka

[Szkic o laureatach ‘2010 (Protasiuk, Kańtoch, Orbitowski, Dukaj) odczytany 13.11.2010 r. podczas gali Nagrody im. Żuławskiego w Lublinie, napisany specjalnie na tę okazję przez Michała Cetnarowskiego] Do przygotowania resume tegorocznych wyników nagrody im. J. Żuławskiego zaprosił mnie dobry duch nagrody, Andrzej Zimniak. Propozycja – żeby stało się zadość zasadom przyzwoitości – najpierw oczywiście porządnie mnie zlękła, nie bardzo bowiem wiem, jak mój komentarz miałby dodać coś nowego do wszystkiego, co o nagrodzonych powiedzą utytułowani jurorzy. […]

Read more

“Przedksiężycowi” Anny Kańtoch i “Święty Wrocław” Łukasza Orbitowskiego

[Szkic laudacyjny przedstawiony przez dr. Jerzego Szeję w warszawskim Domu Literatury dn. 19.10.2010 r.] Anna Kańtoch, „Przedksiężycowi” – Złote Wyróżnienie, Łukasz Orbitowski, „Święty Wrocław” – Wyróżnienie Srebrne, czyli co nas straszy w mieście? Obowiązek przedstawienia nagrodzonych utworów, jaki na mnie spoczywa, można zrealizować na dwa podstawowe sposoby. W pierwszym wystarczy przedstawić sylwetkę pisarza i omówić nagrodzony utwór. Drugi jest o wiele trudniejszy i polega na uzasadnieniu takiego a nie innego werdyktu jury. Nie ma przecież posiedzeń ani […]

Read more

“Struktura” Michała Protasiuka

[Szkic laudacyjny przedstawiony przez prof. Antoniego Smuszkiewicza w warszawskim Domu Literatury dn. 19.10.2010 r.] Gdyby dziś niejaki Czepiec zagadnął na jakimś weselu, lub innej imprezie tego rodzaju, współczesnego Dziennikarza: „Cóż tam, panie, w fantastyce? Science fiction trzyma się mocno!?” A Dziennikarz był nieco bardziej uprzejmy, niż ten ze znanego dramatu i nie opędzał się lekceważąco od zainteresowanego literaturą prostego fana, musiałby niewątpliwie dać odpowiedź twierdzącą: „Tak, mój miły gospodarzu, trzyma się mocno.” I miałby na to dowód […]

Read more
1 2 3 4 5 6